تاریخچه کاغذ دیواری در جهان
کدام کشور کاغذ دیواری را اختراع کرد؟
تاریخچه کاغذ دیواری از کشور چین آغاز می‌شود؛ جایی که قدیمی‌ترین کاغذ جهان تولید شد و نخستین دیوارپوش‌ها از کاغذ برنج ساخته شدند. این نمونه‌های ابتدایی بعدها به اروپا راه یافتند و اروپاییان با بهره‌گیری از دانش چینی‌ها و ابزارهای پیشرفته‌تر، توانستند مدل‌های متنوع‌تر و زیباتری طراحی کنند.
با گذر زمان، کاغذ دیواری از یک پوشش ساده به عنصری لوکس و هنری تبدیل شد. امروزه نیز با ورود تکنولوژی‌های نوین مانند چاپ دیجیتال، طرح‌های سه‌بعدی، کاغذهای قابل شستشو و حتی کاغذ دیواری آکوستیک، کاغذ دیواری نقشی مهم در دکوراسیون مدرن ایفا می‌کند.
در این مقاله درباره این موضوع صحبت می‌کنیم که طراحی‌های قدیمی و سنتی کاغذ دیواری‌ها چه شکلی بودند و در چه محیط‌هایی از آنها استفاده می‌شد. علاوه بر آن هم تفاوت بین سبک‌های قدیمی با مدرن کاغذ دیواری را بررسی می‌کنیم تا بتوانید مقایسه کنید. با ما همراه باشید.
تحول کاغذ دیواری‌های اولیه تا مدرن
کاغذ دیواری‌های قدیمی از مواد اولیه ساده ( مثلاً در چین از کاغذ برنج ) و با تکنولوژی‌های ساده‌تری مثل بلوک‌ها تولید می‌شدند. بلوک‌ها صفحه‌های چوبی بودند که طراحی‌های متفاوتی روی آنها حک می‌شد. در مرحله بعدی بلوک را به کمک جوهر، رنگی کرده و روی کاغذها طرح و نقش می زدند. در واقع بلوک‌های چوبی مثل کلیشه‌های چاپ امروزی بودند که در شرکت‌های چاپی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در دوران رنسانس، اروپایی‌ها برای تزئین کردن دیوارهای خانه خودشان به هنرمندان شناخته شده، نقاشی روی کاغذهای بسیار بزرگ سفارش می‌دادند. اما کاغذ دیواری به شکل امروزی زمانی تولید شد که دستگاه چاپ را اختراع کردند.
طراحی‌های کاغذ دیواری‌های اولیه
طراحی‌ها، نقش‌ها و شکل‌های هندسی که روی کاغذ دیواری‌های قدیمی حک می‌شد، متنوع بودند. مثلاً:
نقش گل و بوته و تصاویر گیاهان
برگ و گل و شاخه یا درختان از تصاویری بودند که از طبیعت گرفته می‌شد. این نقش و نگار منبع الهام هنرمندان حساب می‌شدند و از طرفی هم برای بیننده حس و حال آرامش بخشی را به همراه داشتند.
تصویر حیوانات و پرندگان
در گذشته حیوانات و پرندگان جزء تصویرهای طبیعی بودند که هنرمندها آنها را نقاشی می‌کردند. برای بعضی از فرهنگ‌ها و مردم هم بعضی از این موارد مقدس بوده و عبادت می‌شدند. بنابراین تصاویر حیوانات و پرندگان روی کاغذ دیواری‌ها طراحی می‌شد تا در معرض دید باشد و افراد هنگام مشاهده آنها احساس بهتری داشته باشند.
طراحی‌های سنتی و مخصوص یک فرهنگ خاص
برای مثال در چین و ژاپن از تصویرهایی مثل اژدها یا حیوانات افسانه‌ای روی نقش و نگار کاغذ دیواری استفاده می‌کردند. این تصویرها در فرهنگ و آداب و رسوم مذهبی و ملی آنها ریشه داشت.
تاریخچه کاغذ دیواری در جهان؛ از چین تا انگلیس
پیشنهاد نکست : معرفی بهترین عمده فروشی کاغذ دیواری در اصفهان
کاغذ دیواری در گذشته در کجاها استفاده می‌شد؟
با وجود این که افراد از انواع طرح کاغذ دیواری در چند سال گذشته استقبال کردند، اما اطلاعات آنها درباره تاریخ اولین تولید کاغذ و کاغذ دیواری خیلی کم است.
استفاده از کاغذهای نقاشی شده برای تزئین دیوارها برای اولین بار در چین انجام شد. در واقع آنها روی کاغذ برنج نقاشی می‌کردند و آنها روی دیوار نصب می‌شد.
آنها کاغذها را به صورت دستی و بدون ابزارهای پیشرفته نقاشی می‌کردند؛ اما به قدری پرطرفدار و زیبا بودند که به کشورهای دیگر هم ارسال انجام می‌شد تا روی دیوارهای خانه‌ها نصب شود.
قرن‌های بعدی کشور انگلیس به کمک ابزارهای مختلف کاغذ دیواری‌های جذاب‌تر و بهتر تولید کرد. تولیدات آنها بسیار چشمگیر بود. به همین دلیل آمار تولید و صادر کاغذ دیواری از انگلیس بسیار بیشتر و موفق‌تر از دیگر کشورها بود.
تاریخچه کاغذ دیواری در انگلیس، به زمان استفاده از آن در خانه اشراف‌زاده‌ها، بازرگان‌ها و افراد ثروتمند برمیگردد؛ چون یک کالای لوکس محسوب می‌شد. اما شروع قرن نوزدهم باعث شد کاغذ دیواری‌ها تغییر زیادی داشته باشند. برای مثال افراد از همه طبقه‌های اجتماعی علاقه داشتند از کاغذ دیواری برای دکوراسیون داخلی خانه‌شان استفاده کنند.
خانواده‌های اشراف زاده و ثروتمند هنگام خرید و انتخاب طرح کاغذ دیواری بسیار حساسیت به خرج می‌دادند. زیرا کاغذ دیواری به عنوان یک کالای لوکس جایگاه اجتماعی، میزان پول و ثروت آنها را نشان می‌داد. آنها یک کاغذ دیواری جذاب و با شکوه را انتخاب می‌کردند تا شأن و اعتبار آنها را افزایش دهد.
تحول‌های تولید کاغذ دیواری در قرن 19
در اوایل قرن نوزدهم، تکنولوژی و صنعت چاپ بسیار پیشرفت کرد. به همین دلیل با ابزارهای چاپی توانستند کاغذ دیواری‌های بیشتر و باکیفیت بالاتری تولید کنند. در واقع ماشین های چاپی سرعت تولید را افزایش دادند و هزینه ها هم به تبع آن کاهش پیدا کرد. تولید انبوه کاغذ دیواری باعث شد همه قشرهای جامعه با هزینه معقول این کالا را خرید کنند. قیمت انواع کاغذ دیواری در این زمان به قدری پایین آمد که همه افراد توان مالی خرید آن را داشتند.
تولید کاغذ دیواری در طرح‌ها و سبک‌های متنوع تعداد بیشتری از افراد را در سراسر دنیا به سمت خرید این محصول ترغیب کرد. به مرور کاغذ دیواری به یکی از عناصر مهم دکوراسیون داخلی تبدیل شد.
اهمیت پیدا کردن کاغذ دیواری و افزایش تقاضا برای خرید آن، به تولیدکنندگان انگیزه داد تا طراحی‌های خلاقانه‌تری برای تولید آنها استفاده کنند. امروزه هم حتی این موضوع را شاهد هستیم که برای طراحی کاغذ دیواری ها بسیار تلاش می‌کنند. طراحی‌های جدیدتر و زیباتر فروش بیشتری دارند. مثلاً خرید کاغذ دیواری طرح پتینه در یک دوره با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد و فروش زیادی داشت.
پتینه در یک زمانی به عنوان پرطرفدارترین طرح کاغذ دیواری به مشتریان معرفی می‌شد.
- مطالعه بیشتر :
تولید کاغذ به صورت رول
قبل از قرن نوزدهم کاغذها به صورت رول و پیوسته تولید نمی‌شد. اما در قرن 19 به دلیل استفاده از دستگاه‌ها و تجهیزات مختلف کاغذها در متراژ بالا تولید شدند. علاوه بر آن پیشرفت صنعت چاپ هم کمک کرد که کاغذهای رولی به بهترین و جذاب‌ترین کاغذ دیواری تبدیل شوند.
پیشرفت تولید کاغذ، پیشرفت ابزارهای چاپ و استفاده از نیروی کار ارزان، همگی جزء عواملی بودند که هزینه تولید کاغذ دیواری را کاهش می‌دادند. همه این اتفاقات باعث شدند که افراد بیشتری پول و سرمایه خرید کاغذ دیواری را داشته باشند. بنابراین استفاده از کاغذ دیواری فقط در خانه اشراف و کلیساها محدود نمی‌شد. بلکه خانه همه افراد با این کالا تزئین می‌گردید.
کاربرد کاغذ دیواری در گذشته
در اوایل کاغذ دیواری به عنوان جایگزین فرشینه‌های دیواری استفاده می‌شد. در واقع فرشینه‌های دیواری بسیار گران بود و فقط ثروتمندان می‌توانستند آنها را خریداری کنند. طبقه‌های اجتماعی پایین‌تر کاغذ دیواری را به جای فرشینه خرید می‌کردند.
به مرور زمان که تکنولوژی پیشرفت کرد و طراحی‌های جدیدتر و بهتری برای کاغذ دیواری‌ها انجام شد، استقبال از آن هم افزایش پیدا کرد.
امروزه افراد به رنگ‌های خنثی و کمرنگ‌تر کاغذ دیواری‌ها علاقه‌مند شدند و کاغذ دواری را به عنوان یک آیتم مکمل در کنار سایر آیتم‌ها مثل مبل و کنسول و … برای دکوراسیون خانه‌شان استفاده می‌کنند.
- کاخ پادشاهان قدیمی مثل، کاخ گلستان زمان ناصر الدین شاه یا کاخ پادشاهان اروپایی جزء اولین محل هایی بود که کاغذ دیواری برای دکور آن ها استفاده شد.
- کلیساها هم از این کاغذ دیواری ها استفاده می کردند.
- برخی فضاهای عمومی مانند میخانه‌ها نیز در قرون گذشته به‌منظور ایجاد فضایی دلنشین با کاغذ دیواری تزئین می‌شدند؛ البته منابع تاریخی درباره این مورد محدود هستند.
اما بعد از قرن نوزدهم کاغذ دیواری‌ها در تمامی محل‌ها مثل خانه‌ها برای همه طبقه‌های اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
تاریخچه کاغذ دیواری در کشور ایران
در دوران‌های کهن ایران و همچنین سده‌های اولیه اسلامی، برای تزیین بناها و اشیاء از کاغذهای ویژه استفاده می‌کردند. یکی از مشهورترین نمونه‌ها کاغذ ابری یا همان مرمرین است که در عصر تیموری رواج فراوان یافت و با نام‌هایی مانند ابری‌های همدان و ابری کشمیر شناخته می‌شد. علاوه بر آن، کاغذ خان‌بالیغ که محصول پکن بود و از مسیر جاده ابریشم به ایران می‌رسید، به دلیل کیفیت بالای خود در کتاب‌آرایی و نسخه‌های نفیس کاربرد زیادی داشت. گونه‌ای دیگر به نام کاغذ زر افشان نیز وجود داشت که با پاشیدن صمغ و افزودن ورق‌های نازک طلا ساخته می‌شد و برای آراستن حاشیه نسخه‌های خطی یا حتی پوشاندن دیوار کاخ‌ها به‌کار می‌رفت.
این نمونه‌ها را می‌توان نخستین الهام‌ها برای ایده پوشاندن دیوارها با کاغذ دانست، هرچند شکل مدرن کاغذ دیواری بعدها پدید آمد.
کاغذ دیواری کی در ایران باب شد؟
آغاز استفاده رسمی از کاغذ دیواری در ایران به دوره قاجار برمیگردد. تاریخچه کاغذ دیواری در ایران به زمانی برمیگردد که ناصرالدین شاه با فرهنگ و معماری غربی‌ها آشنا شد. او دلباختگی زیادی به فرهنگ آنها پیدا کرد.
به مرور زمان همین علاقه‌مندی باعث شد کاغذ دیواری های غربی را به کشور وارد کند و در بازسازی کاخ گلستان بخش‌هایی از دیوارها را با کاغذ دیواری‌های وارداتی پوشاند. به همین دلیل، وی را می‌توان از نخستین افراد در ایران دانست که راه ورود این محصول به دکوراسیون داخلی کشور را باز کرد.
ویژگی های کاغذ دیواری های اولیه در ایران
کاغذ دیواری‌هایی که در آن زمان به ایران می‌آمد، عمدتاً از کشورهای اروپایی وارد می‌شد و طرح‌هایی با حال‌وهوای کلاسیک داشت؛ از جمله نقوش گلدار، داماسک و الگوهایی متاثر از هنر غرب.
به تدریج و همزمان با تغییر ذائقه اجتماعی و گرایش به تجدد، استفاده از کاغذ دیواری در اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی فراگیرتر شد. این پوشش تزئینی علاوه بر کاخ‌ها و عمارت‌های اشرافی، در برخی بناهای عمومی و لوکس هم به کار رفت و به نماد نوسازی و مدرنیته در طراحی داخلی بدل گشت.
تاریخچه کاغذ دیواری در اروپا تا عصر مدرن
تاریخچه کاغذ دیواری در اروپا و آمریکا و … به قرن‌های 17 و 18 میلادی باز می‌گردد. رشد تکنولوژی و ابزارآلات چاپی در این قرن‌ها روی افزایش استفاده از کاغذ دیواری‌ها تاثیر مستقیمی داشت. هر چقدر که ماشین‌های چاپی پیشرفته‌تر شدند، این محصول بهتر و در تنوع رنگی و طراحی بیشتری تولید شد. تنوع و زیبایی طراحی‌ها برای مشتریان بسیار قابل توجه بود.
خوشبختانه این روزها تکنولوژی‌های مدرن و دستگاه‌های چاپی پیشرفته، باعث طراحی و تولید کاغذ دیواری در انواع طراحی‌ها و مدل‌ها شده است. در نتیجه افراد می توانند با هر جنسیت، هر سلیقه و هر بودجه‌ای، کاغذ دیواری متناسب با محیط مد نظر (خانه، اداره، اتاق خواب، پذیرایی و …) خود را خرید کنند.
مقایسه طراحی کاغذ دیواری‌های قدیمی با مدرن
کاغذ دیواری‌های قدیمی به خاطر این که جایگزینی برای نقاشی‌های دیواری بودند، رنگ و طرح شلوغ داشتند. اما این روزها ما می‌بینیم که کاغذ دیواری‌های مدرن به شدت ساده و کمترین نقش و نگار را دارند. ترند شدن دکوراسیون داخلی مینیمال باعث شده است که افراد به این کاغذ دیواری‌ها علاقه مند شوند.
| ویژگی‌ها | کاغذ دیواری‌های قدیمی | کاغذ دیواری‌های مدرن |
|---|---|---|
| سبک هنری | کلاسیک، پرجزئیات، متاثر از اروپا (داماسک، گل رز، روکوکو) | مینیمال، ساده، هندسی، الهام گرفته از طبیعت و سبک صنعتی |
| رنگ‌بندی | رنگ‌های سنگین و غنی (طلایی، زیتونی، قهوه‌ای، کرم) | رنگ‌های روشن و خنثی (سفید، طوسی، بژ) همراه با رنگ‌های جسورانه |
| میزان تزئینات | پرزرق‌وبرق و شلوغ، مناسب کاخ‌ها و خانه‌های اشرافی | ساده و خلوت، متناسب با آپارتمان‌های کوچک و مدرن |
| مخاطبان اصلی | اشراف، درباریان و طبقات مرفه | طبقه متوسط، جوانان و طراحان مدرن |
| کاربرد رایج | کاخ‌ها، عمارت‌های اشرافی، هتل‌ها و سالن‌های رسمی | خانه‌های آپارتمانی، اتاق نشیمن، اتاق کودک و کافه‌های مدرن |
| پیام فرهنگی | نمادی از تجددگرایی غربی و نمایش جایگاه اجتماعی | بیانگر سادگی، هماهنگی و سبک زندگی مینیمال |
| نمونه محبوب | طرح‌های داماسک و گلدار اروپایی | کاغذ دیواری سه‌بعدی، پوستر دیواری و طرح‌های طبیعت |
📌 پیشنهاد نکست : بورس کاغذ دیواری در تهران کجاست؟
تأثیرات فرهنگی، هنری و اجتماعی بر کاغذ دیواری
در بررسی تاریخچه کاغذ دیواری در ایران، نقش فرهنگ و هنر ایرانی به‌وضوح دیده می‌شود. در دوران قاجار، کاغذ دیواری ابتدا به‌عنوان نشانه‌ای از مدرنیته و تشخّص اجتماعی در خانه‌های اشراف و کاخ‌ها مورد استفاده قرار گرفت. بیشتر این طرح‌ها از اروپا وارد می‌شدند و شامل نقش‌های داماسک، گل‌های رز و صحنه‌های روکوکو بودند.
به مرور زمان، هنرمندان ایرانی این سبک‌ها را با ذائقه محلی سازگار کردند و ترکیبی از نقوش سنتی همچون اسلیمی و طرح‌های فرش ایرانی را در کاغذ دیواری‌ها به کار گرفتند. این روند نوعی بومی‌سازی محصول وارداتی بود که باعث نزدیکی بیشتر آن به فرهنگ ایرانی شد.
از منظر اجتماعی نیز، کاغذ دیواری ابتدا کالایی تجملی برای قشر مرفه به شمار می‌رفت و بیشتر در خانه‌های لوکس یا فضاهای عمومی شیک مثل هتل‌ها و رستوران‌ها دیده می‌شد. اما از دهه 1340 و 1350، با افزایش توان خرید طبقه متوسط، این پوشش دیواری وارد منازل بیشتری شد و به یکی از عناصر مهم دکوراسیون داخلی بدل گردید.
پس از انقلاب، سلیقه‌ها تغییر یافت؛ طرح‌های بسیار پرزرق‌وبرق جای خود را به نمونه‌های ساده‌تر یا الهام‌گرفته از هنرهای سنتی دادند تا با ارزش‌های فرهنگی جدید همخوانی داشته باشند.
📌 پیشنهاد نکست : بورس کاغذ دیواری در اصفهان کجاست؟
تغییرات سبک‌ها و طرح‌ها در دهه‌های مختلف
در دهه‌های میانی قرن بیستم ، طرح‌های کلاسیک اروپایی مثل داماسک‌های اسلیمی‌شده، گل‌های شاه‌عباسی و حتی صحنه‌های روستیک بسیار محبوب بودند. این سبک‌ها حال‌وهوای اشرافی داشتند و معمولاً با رنگ‌های سنگین و لوکس همچون طلایی، زیتونی و کرم طراحی می‌شدند. از دهه 1330 تا 1350، خانه‌های مرفه شهری و عمارت‌های رسمی بیشترین استفاده را از این مدل‌ها داشتند. حتی امروز هم طرح‌های کلاسیک ( از جمله داماسک و راه‌راه‌های هم‌خوان با مبلمان استیل ) در ایران به عنوان انتخابی لوکس و رسمی شناخته می‌شوند.
در دهه 1340 تا 1350 همزمان با نفوذ مدرنیسم در معماری و هنر غرب، کاغذ دیواری‌های مدرن با طرح‌های هندسی و رنگ‌های جسورانه راه خود را به خانه‌های ایرانی باز کردند. هرچند این سبک در ابتدا محدود به خانه‌های مدرن‌تر بود، اما به مرور به بخش گسترده‌تری از جامعه نیز رسید.
در دهه 1360 شرایط خاص اجتماعی و اقتصادی پس از انقلاب و دوران جنگ باعث شد بسیاری از خانواده‌ها به رنگ‌آمیزی ساده دیوارها بسنده کنند. کاغذ دیواری در این سال‌ها حضوری کمرنگ داشت و بیشتر محدود به همان طرح‌های قدیمی یا تولیدات محدود داخلی می‌شد.
در دهه 1370 تا 1380 با رونق دوباره ساخت‌وساز، کاغذ دیواری به منازل بازگشت. در این دوران، طرح‌های کلاسیک مجدداً محبوب شدند، اما در کنار آنها طرح‌های نیمه‌مدرن و جسورانه‌تر هم وارد بازار شدند. در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90، پوسترهای دیواری بزرگ با مناظر طبیعی یا طرح‌های هنری نیز جای خود را در بازار ایران باز کردند.
از دهه 1390 به بعد، دو جریان موازی بازار را شکل دادند:
- علاقه‌مندان به شکوه و تجمل همچنان طرح‌های کلاسیک پرزرق‌وبرق را انتخاب کردند.
- در مقابل، نسل جوان و طراحان داخلی به سمت مینیمالیسم، رنگ‌های خنثی (سفید، بژ، طوسی) و طرح‌های ساده و هندسی گرایش پیدا کردند.
- همچنین، کاغذ دیواری‌های سه‌بعدی و پوستری به ترندی تازه تبدیل شدند. این محصولات که اغلب دیوار شاخص پذیرایی یا اتاق خواب را پوشش می‌دهند، فضایی چشمگیر و متفاوت ایجاد می‌کنند.
سخن آخر
تاریخچه کاغذ دیواری از چین باستان آغاز شد و در قرن‌های 18 و 19 به اوج شکوفایی خود رسید. انگلستان با تولید کاغذ دیواری‌های متنوع و باکیفیت، این محصول را از کالایی لوکس به گزینه‌ای در دسترس برای طبقه متوسط تبدیل کرد؛ تحولی که مسیر دکوراسیون داخلی را تا امروز تحت تأثیر قرار داده است.
اگر بعد از مطالعه تاریخچه کاغذ دیواری تصمیم دارید که مشاوره پیش از خرید کاغذ دیواری داشته باشید، می‌توانید با شماره 1454 تماس بگیرید تا همکاران ما در اسرع وقت شما را راهنمایی کنند.
عالی👌🏼